Gözleriňizi UV şöhlelerinden goraň

Tomus gutaransoňam, gözüňizi UV radiasiýasyndan goramagy dowam etdirmek möhümdir. Gün tolkun uzynlygynyň giň spektrinde energiýa çykarýar: görýän görünýän ýagtylygyňyz, ýylylyk ýaly duýýan infragyzyl şöhlelenme we görüp ýa-da duýup bilmeýän ultramelewşe (UV) radiasiýa. Günüň derä ýetirýän zyýanly täsirlerini köp adam bilýär, ýöne köpler UV şöhlelenmesiniň täsiriniň göz we görüş üçin hem zyýanlydygyna düşünmeýärler. Tomus aýlarynda gözlerimiz diňe howp astynda däl. Her gün güneşli ýa-da bulutly, tomus ýa-da gyş bolsun, UV şöhlelenmesine sezewar bolmak bilen gözlerimize we görüşimize zeper ýetip biler. UV täsiriniň 40 göterimi gün şöhlesiniň doly bolmadyk wagty ýüze çykýar. Mundan başga-da, şöhlelendirilen UV edil zyýanly, täsirini ýokarlandyrýar we suw ýa-da gar ýaly käbir şertlerde töwekgelçiligiňizi iki esse ýokarlandyrýar - mysal üçin suw UV ýagtylygynyň 100% -ine, gar UV ýagtylygynyň 85% -ine çenli şöhlelendirýär.

UV radiasiýasy näme?

Tolkun uzynlygy 400 nm-den (nanometr) az bolan ýagtylyk UV şöhlelenmesi hökmünde kesgitlenýär we üç görnüşe ýa-da zolaga bölünýär - UVA, UVB we UVC.

• UVC:Tolkun uzynlygy: 100-279 nm. Ozon gatlagy bilen doly siňdirilýär we howp abanmaýar.
• UVB:Tolkun uzynlygy: 280-314 nm. Diňe ozon gatlagy bilen bölekleýin petiklenýär we derini we gözleri ýakyp bilýär we gözlere we görüşlere gysga we uzak möhletli täsir edýär.
• UVA:Tolkun uzynlygy: 315-399 nm. Ozon gatlagy tarapyndan sorulmaýar we göz we görüş saglygyna iň köp zyýan ýetirýär.

Gün şöhlesi UV şöhleleriniň esasy çeşmesi bolsa-da, aşgar lampalar we düşekler UV şöhlelenmesiniň çeşmesidir.

Näme üçin gözüňiz gündelik UV goragyna mätäç?

UV şöhlelenmesi gözüňize çynlakaý zeper ýetirip biler. Gözüňiz üçin sagdyn UV şöhlelenmesiniň mukdary ýok.

Mysal üçin, gözüňiz gysga wagtyň içinde aşa köp UVB şöhlelenmesine duçar bolsa, fotokeratit bilen ýüzbe-ýüz bolup bilersiňiz. “Gözüň güne ýanmagy” ýaly, täsir edenden birnäçe sagat soň hiç hili agyry ýa-da alamat duýup bilmersiňiz; Şeýle-de bolsa, alamatlar gyzarmagy, ýagtylyga duýgurlygy, aşa ýyrtylmagyny we gözüň çalaja duýgusyny öz içine alýar. Bu ýagdaý ýokary şöhlelenýän gar meýdanlarynda belentliklerde köp duş gelýär we gar ýagmagy diýilýär. Bagtymyza, güne ýanýan ýaly, bu adatça wagtlaýyn bolýar we hemişelik zeper ýetmezden görüş kadaly ýagdaýa gelýär.

UV şöhlelenmesine uzak wagtlap täsir etmek gözüň ýüzüne (adnexa), şeýle hem görmek üçin ulanylýan gözüň nerw baý asty ýaly retina ýaly içki gurluşlaryna zeper ýetirip biler. UV şöhlelenmesi gözüň ýitmegine ýa-da peselmegine, göz keseli (uvela melanoma) ýaly katarakt we makula degenerasiýasy ýaly köp göz şertleri we keseller bilen baglanyşyklydyr. Mundan başga-da, gabakdaky ýa-da gözüň töweregindäki deri düwnükleri we gözüň ösmegi (pterygium) UV şöhlelenmesine uzak wagtlap täsir etmek bilen baglanyşyklydyr.

Gözüňizi UV şöhlelerinden nädip gorap bilersiňiz?

Gözüňizi dogry şöhlelendirmek, şlýapa ýa-da gapak geýmek ýa-da belli bir kontakt linzalaryny ulanmak arkaly gözüňizi UV şöhlelerinden gorap bilersiňiz. Günlük äýnekleri ýeterlik UV goragyna eýe bolup, görünýän ýagtylygyň 10-25% -ini geçirip, ähli UVA we UVB şöhlelerini siňdirýär. Olary ýoýmakdan ýa-da kemçiliksiz uly linzalary goşmak bilen doly gurşap almaly. Mundan başga-da, UV şöhleleri bulutlardan geçip bilýänligi üçin, asman örtülen hem bolsa, äýnek hemişe geýilmelidir. Gapdal galkanlar ýa-da çarçuwalar bilen örtmek, açyk howada we gün şöhlesinde uzak wagtlap iň gowusydyr, sebäbi bu tötänleýin täsiriň öňüni alyp biler.